Pipet là gì ? Hướng dẫn sử dụng và dịch vụ hiệu chuẩn pipet

Pipet (Pipette) hay ống hút là loại dụng cụ thí nghiệm được sử dụng phổ biến trong phòng hóa học, sinh học và y học, dùng để hút các loại hóa chất, bệnh phẩm, các loại dung dịch,… Hiện nay, trong phòng thí nghiệm có nhiều loại Pipet với độ chụm và độ chính xác khác nhau.

Pipet được chia thành 3 loại chính:

Các loại pipet trong phòng thí nghiệm thường được sử dụng:

Trong công việc ở phòng thí nghiệm dụng cụ quen thuộc và hay được sử dụng nhất là pipet. Do yêu cầu về an toàn trong phòng thí nghiệm, hiện nay các loại trợ pipet bằng điện, quả bóp bằng cao su, hệ thống pipet bán tự động được lựa chọn để sử dụng. Cho đến nay, có rất nhiều loại pipet nhưng có thể chia ra thành 3 loại chính: (1) Pipet pasteur bằng thủy tinh không chia vạch; (2) Pipet chia vạch bằng nhựa hoặc bằng thủy tinh; (3) Pipet bán tự động một kênh và nhiều kênh. 
Để làm tốt các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm, cần phải hiểu cách dùng và bảo quản các loại dụng cụ này, đặc biệt đối với các pipet bán tự động cần biết cách kiểm tra phát hiện những sai số của pipet để kịp thời chỉnh lý.

Pipet pasteur chất liệu bằng thủy tinh: bình thường, đầu hút pipet thường được hàn kín bằng nhiệt, khi sử dụng phải dùng kẹp bẻ một phần đầu hút pipet rồi mới tiếp nối pipet vào quả bóp cau su hoặc trợ pipet để sử dụng. Sau sử dụng loại pipet này có thể sấy khử trùng rồi hủy bỏ, hoặc có thể rửa làm sạch, thể kéo lại đầu hút pipet và làm kín lại bằng nhiệt để tái sử dụng.

2.2.1 Pipet chia vạch chất liệu bằng thủy tinh (tái sử dụng sau quy trình rửa)

Cách sử dụng pipet với quả bóp cao su hoặc trợ pipet:

2.2.2. Pipet chia vạch chất liệu bằng nhựa đã vô trùng (sử dụng một lần): 

Cách sử dụng như pipet chia vạch chất liệu bằng thủy tinh: lấy ra khỏi bao giấy, sử dụng, sấy khử trùng rồi hủy.

2.2 PIPET BÁN TỰ ĐỘNG

2.2.1 Cách sử dụng (pipet eppendorf)     

Cách lấy mẫu:          

Phương pháp lấy mẫu có thể đa dạng tùy theo các loại dung dịch khác nhau, trên thực tế có hai cách lấy mẫu được minh hoạ dưới đây.
Cách lấy mẫu theo chiều xuôi (Forward method)

Cách lấy mẫu theo chiều ngược lại (Reverse method)        
 

Kiểm tra với pipet bán tự một kênh

Kiểm tra với pipet bán tự động nhiều kênh

Cách cho mẫu vào ống nghiệm: Không thao tác quá nhanh tránh tạo khí dung, tạo bọt.
Cách cho mẫu vào bản nhựa   

                

      Lưu ý: không cầm pipet chặt quá, vì cầm pipet lâu có thể làm nóng pipet, sẽ làm thay đổi kích thước pittông, dẫn đến sai số (có thể đi găng tay để cách nhiệt)

Sự lây nhiễm từ mẫu ở ống nghiệm sang pipet và từ pipet sang mẫu của ống nghiệm khác và rồi lại lây nhiễm sang pipet đã được chứng minh. Để khắc phục hiện tượng này, nhiều hang đã thiết kế ra các loại pipet tip có 2 fil lọc, hoặc các loại pipet tip có pittông để hạn chế sự lây nhiễm chéo. Tuy nhiên những loại pipet tip này giá thành rất cao.
 Do vậy, thao tác làm sạch pipet sau sủ dụng sẽ hạn chế được sự lây nhiễm mẫu trong quá trình thực hiện. Sự lây nhiễm mẫu trong quá trình sử dụng pipet bán tự động khác nhau tùy theo loại chất làm lây nhiễm, do vậy cách làm sạch pipet cũng khác nhau.